علوی‌تبار، علیرضا: «ارزیابی بخش فرهنگ در برنامه‌های اول و دوم توسعه، بخشی از کتاب و فرهنگ، سیاست و توسعه در ایران امروز».- تهران: نشر دال، 1379، صص: 277-286. چکیده:
بخش فرهنگ در برنامه اول توسعه (1372-1368) با تحلیل از عوامل شکل دهنده فرهنگ ایرانی و پیش بینی مسائل آینده آن آغاز می‌گردد. آنگاه با تأکید بر دو دسته عوامل درونی و بیرونی به تبیین مشکلات بخش فرهنگ اقدام می‌کند. مشکلاتی که عمده‌ترین آنها عبارتند از: همگانی نشدن کامل فرهنگ، فقدان نظام آماری و امکان سنجش کمی در بخش فرهنگ، صنعت، آموزش و تربیت نیروی انسانی، کم‌توجهی به پژوهشهای کاربردی، ضعف مدیریت و بی‌ثباتی آن، فقدان مرکزیتی که از زبان فارسی حراست نماید (فرهنگستان) و فقدان سیاستگذاری و برنامه ریزی روشن و دراز مدت در بخش فرهنگ. برنامه با مفروض گرفتن برخی پدیده‌های مقدماتی، اهداف کیفی خاصی را پیشنهاد می‌نماید. محور اصلی اهداف پیشنهاد شده افزایش شناخت نسبت به اسلام و تحقق بخشیدن به ارزش‌های آن است. البته در کنار آن بر مجموعه‌ای از ارزش‌ها و فضیلت‌های عمومی نیز تأکید می‌شود.
برنامه دوم توسعه (1378-1374) بخش مشخصی با عنوان فرهنگ ندارد، اما از میان اهداف کیفی آن دو بند (2 و 3) را می‌توان هدف فرهنگی نامید و یک بند (13) را نیز دارای ابعاد فرهنگی تلقی کرد. مجموعه خط مشی‌های پیشنهادی این برنامه را می‌توان در چهار سرفصل خلاصه کرد: آموزش، پرورش، سازماندهی و هماهنگی و تخصیص منابع. به نظر می‌رسد عمده‌ترین مشکل اساسی که مانع از ثمردهی مطلوب فرآیندهای برنامه‌ریزی در ایران امروز می‌گردد، به این شرح می‌باشد: -1 نامشخص بودن سرمشق غالب در برنامه‌های فرهنگی -2 فقدان علمی نسبت به اوضاع فرهنگی -3عدم توازن در فرآیندهای سه گانه خطمشی‌گذاری فرهنگی -4 غلبه وسوسه «همه چیز با هم» در برنامه‌های فرهنگی -5 بی توجهی به پیامدهای حاصل از تصمیم‌گیری و تصمیم‌گیرندگان غیردولتی در عرصه فرهنگ. بررسی بازتاب نتایج حاصل از مشکلات فوق در برنامه‌های پیشنهادی فرهنگی گذشته و ارائه راه‌حل‌هایی برای خروج از بن‌بست‌هایی که بیشتر بینشی هستند، هدفی است که در این مقاله دنبال می‌شود.