صد و بیست و سومین شماره فصلنامه علمی وسایل
ارتباط جمعی«رسانه»، ویژه تابستان 1400از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها
منتشر شد.
به گزارش روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی
رسانه‌ها، این شماره از رسانه به شش عنوان مقاله تخصصی در زمینه شمارگان مطبوعات،
اخبار جعلی در سازمان‌های خبری، . . . ، و رویکرد
بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازد که به کوشش نویسندگان و پژوهشگران حوزه ارتباطات و
رسانه به رشته تحریر درآمده است.
عناوین موضوعات این شماره از فصلنامه به همراه
چکیده‌ای از مقالات آن به شرح زیر آورده شده است:
-
علل کاهش شمارگان مطبوعات/محمدمهدی فرقانی ، محمدامین بنی‌تمیم
امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل و دغدغه‌های مدیران و مالکان سازمان‌های رسانه‌های چاپی، کاهش شمارگان است.
البته این مسئله، به عنوان یک پدیدة جهانی مطرح است و ایران از آن مستثنی نیست.
اگرچه برخی صاحب‌نظران، کارشناسان و استادان
رسانه و ارتباطات در باب علل کاهش شمارگان مطبوعات در ایران اظهار نظرهایی داشته‌اند، اما بررسی‌ها نشان میدهد که تاکنون پژوهش علمی
مشخصی در این زمینه انجام نشده است. در
این پژوهش که با روش کیفی و مبتنی بر مصاحبة عمیق، صورت گرفته، علل کاهش شمارگان
مطبوعات در ایران از دیدگاه استادان روزنامه‌نگاری و ارتباطات دانشگاه‌های تهران
مورد بررسی قرار گرفته است.
-
راهکارهای مقابله با اخبار جعلی در سازمان‌های
خبری و رسانه‌های ایران/ محمدحسین ساعی، محمدحسین
آزادی
رسانه‌های اجتماعی، به همان اندازه که در
تسهیل فرایند تعامل‌های جهانی، چرخش جریان اطلاعات
و ارتقای نسبی آگاهی مردم، مؤثر بوده‌اند،
آسیب‌ها و خطراتی را نیز به دنبال
داشته‌اند. تولید و توزیع خبرهای
جعلی، فرایند آگاه‌سازی و اعتماد عمومی را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داده و آسیب‌های فراوانی را به پایه‌های حکمرانی و دموکراسی وارد کرده است.
شکل‌گیری این نگرانی‌ها باعث گشودن مسیر جدیدی از تحقیق‌ها برای مهار به‌هنگام و کاهش اثرهای مخرب اخبار جعلی
بر افکار عمومی شده است. . در این شرایط سازمان‌های خبری علاوه بر نقش سنتی خود در
خبررسانی، وظیفۀ جدید مقابله با اطلاعات غلط برخط و خبرهای جعلی را بر عهده
دارند. از این رو، مقالة حاضر با هدف دستیابی به راهکارهای مقابله
با خبر جعلی برای سازمان‌های خبری حرفه‌ای با تأکید بر کشور ایران تألیف شده
است.
-
سنتزپژوهی تأثیرات مصرف رسانه‌ای در
مطالعات پیشین / سیدحسن قالیبافان، فاطمه اکبری آواز
امروزه،
رسانه عضوی جدایی‌ناپذیر از زندگی اجتماعی است. تاکنون تأثیرات متنوع و
گستردة رسانه کنجکاوی پژوهشگران بسیاری را برانگیخته؛ اما آنچه واضح است، فقدان
پژوهشی هدفمند از مجموعة این تأثیرها بر زندگی آدمی است. بنابراین، پژوهش حاضر با
هدف کشف و درک مقوله‌های مرتبط با تأثیرهای مصرف رسانه و ارائة مدلی مفهومی از
پژوهش‌های موجود در این زمینه صورت گرفته است. روش انجام پژوهش برای دستیابی به هدف
مورد نظر، سنتزپژوهی انتخاب شده است. . سنتزپژوهی، ادغام دانش موجود و یافته‌های
تحقیقاتی مربوط به یک موضوع است و هدف از آن، تعمیم و کاربردی کردن یافته‌های
موجود و توسعة دانش نوین از دل همین فرایند ادغام است. آنچه در نتیجة پژوهش سنتز
حاصل می‌شود، به درک عمیق و روشن‌تر از
مشکلات و تصمیم‌گیری بهتر امور کمک می‌کند.
-
شناسایی شبکة
کنشگران و تحلیل روابط سیاستگذاری در صنعت موسیقی / طاهر روشندل اربطانی، سمیه
لبافی، محسن شهمیرزادی
صنعت موسیقی، یکی
از صنایع تأثیرگذار و سودآور هنری ـ رسانه‌ای است که در سال‌های اخیر نقش ویژه‌ای در بازار رسانه پیدا کرده است. از
همین رو، نمی‌توان نسبت به فعالیت‌ها و چالش‌های آن در سطح سیاستگذاری بی‌تفاوت بود. پژوهش کنونی، در پی یافتن
مسائل سیاستگذارانة صنعت موسیقی در جمهوری اسلامی ایران و تبیین شبکة کنشگران
سیاستگذاری و تحلیل روابط بین آن‌ها است. در این پژوهش، با ۱۳
نفر از خبرگان صنعت موسیقی از جمله کنشگران صنعت، مدیران، خبرنگاران و استادان
دانشگاهی در این حوزه مصاحبة عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شده است و داده‌های آن
به‌واسطة نظریة کنشگرـ شبکه مورد
تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند
-
نظریه هم‌فرهنگی و افزایش سن ازدواج دختران تحلیل فیلم شماره 17
سهیلا / حسن بشیر، محمدرضا آقایانی چاوشی
آمار و ارقام نشان میدهد، سن ازدواج میان دختران و پسران، طی سال‌های اخیر بالا رفته است. اگرچه رسانه‌های مختلف، همواره در حد اطلاع‌رسانی به این موضوع مهم
پرداخته‌اند، اما هیچ‌گاه به مشکلات و چگونگی تعامل این طیف، با ساختار غالب
جامعه پرداخته نشده است. فیلم شماره 17 سهیلا،
نخستین اثری است که در سینمای ایران و با زبان تصویری به این معضل می‌پردازد. این مقاله که بر نظریة هم‌فرهنگی مبتنی است، سعی دارد با تحلیل محتوای کیفی این اثر سینمایی، پیامدهای
عدم ازدواج به‌هنگام را به دست آورده و
راهبردهای خاصی را بررسی کند که این طیف، به عنوان گروه هم‌فرهنگ، ممکن است در تعامل و ایجاد رابطه با گروه غالب که از لحاظ سلسله‌مراتب هویتی در موقعیت بالاتری قرار دارند، به کار گیرند.
-
تحلیل نشانه‌شناختی سریال طنز تلویزیونی نون.
خ / زهرا نامور، آتنا برناسی
رسانة پرمخاطب
تلویزیون، نقش مهمی در آموزش مفاهیم اخلاقی و تربیتی، سرگرم‌سازی، تولید و جهت‌دهی ایدئولوژیکی و الگوسازی در جامعه
دارد. برنامه‌‌های تلویزیونی و به‌ویژه سریال‌های ایرانی، نه‌تنها آیینه‌ای برای بازنمایی شرایط اجتماعی موجود
در یک جامعه هستند، بلکه به عنوان الگوی ایدئولوژیکی گفتمان‌ها برای اعضای جامعه نیز عمل می‌کنند.
مطالعة حاضر، با
بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و
نظریة نشانه‌شناسی جان فیسک، با هدف توصیف
نشانه‌شناختی از نحوة بازنمایی
رمزگان‌های مختلف اجتماعی و
ایدئولوژیکی حاضر در روابط موجود در سریال طنز نون. خ در پی پاسخ به این سوال است
که لایه‌های صریح و پنهان معانی
گفتمانی در این سریال تلویزیونی به چه نحوی کدگذاری شده و کارکرد ایدئولوژیکی آن
چگونه است.
-
رویکرد بازی‌های رایانه‌ای در اخلال نظم و امنیت اجتماعی (مطالعة موردی: اعتیاد و ارتکاب جرایم مواد مخدر) / ابراهیم قربانی، حمید پناهی
یکی از مهم‌ترین معضل‌های اجتماعی جهان امروز که به‌شدت امنیت اجتماعی، روانی و فیزیکی
جوامع را تحت تأثیر قرار میدهد، مسئلة اعتیاد به مواد مخدر و نفوذ روزافزون آن در
جامعه است. به گونه‌ای که امروزه برخی از بازی‌های رایانه‌ای، با ارائة محتوای مرتبط با آموزش
کِشت، تولید، توزیع، قاچاق و کسب درآمدهای نامشروع از طریق تجارت مواد اعتیادآور،
در حال ترویج فرهنگ اعتیاد و مصرف مواد مخدر و ایجاد اختلال در نظم و امنیت
اجتماعی هستند. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی رویکرد بازی‌های رایانه‌ای در اخلال نظم و امنیت اجتماعی از
طریق ترویج اعتیاد و ارتکاب جرایم مواد مخدر انجام شده و در پایان آن، پیشنهادهای
کاربردی جهت کاهش خطر ناشی از بازی‌های
رایانه‌ای ارائه شده است.
متن کامل این شماره فصلنامه علمی رسانه را در فایل زیر مشاهده کنید