یک فرهنگ عمومی قوی و مسئولیت‌پذیر می‌تواند به افزایش مسئولیت اجتماعی افراد، شرکت‌ها و سازمان‌ها منجر شود

عضو شورای سیاست‌گذاری همایش مسئولیت اجتماعی با بیان این‌که در این مسیر همه نهادهای دولتی باید کمک کنند، تصریح کرد: باید توقعات و انتظارات از یک کار علمی دانشگاهی مشخص شود جهاد دانشگاهی یک نهاد علمی پژوهش‌محور است که مسئولیت برگزاری این همایش را بر عهده دارد. باید این رویداد، خروجی لازم را داشته باشد و بتواند مسئله‌ای را از جامعه رفع کند. اگر تجربه موفقی در دنیا و ایران وجود دارد بازگو شود به‌عنوان‌مثال این تعداد شغل ایجاد و این تعداد بزه اجتماعی کاهش یافته است و یا با فعالیت‌هایی، نشاط اجتماعی ایجاد شده است. همگی باید گزارش شوند

دبیر شورای فرهنگ عمومی در ادامه به اولویت‌های شورای فرهنگ عمومی اشاره کرد و گفت در یک مطالعه در شورای فرهنگ عمومی از یکصد مسئله به سه مسئله مهم رسیدیم که باید در اولویت کاری‌مان قرار دهیم و برای آن چاره‌ای اندیشیده شود این سه اولویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی، دین‌داری و فرهنگ شهروندی است؛ و مسئولیت‌پذیری یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگ شهروندی است. مسئولیت اجتماعی و فرهنگ عمومی دو مفهوم هستند که به‌شدت باهم در ارتباطند و می‌توانند تأثیر متقابلی بر یکدیگر داشته باشند. یک فرهنگ عمومی قوی و مسئولیت‌پذیر می‌تواند به افزایش تعهدات اجتماعی افراد، شرکت‌ها و سازمان‌ها منجر شود و بالعکس، اجرای مسئولیت‌های اجتماعی توسط شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌تواند به بهبود فرهنگ عمومی و ارتقاء ارزش‌های اجتماعی کمک کند.

مسئولیت اجتماعی شرکتی چیزی فراتر از یک مکانیزم جبرانی و یا جبران خسارت شرکت‌هاست، در نقطه بهینه منافع عمومی یا خیر جمعی و منافع خصوصی است که اگر امکان تأمین پیدا کند محقق می‌شود.

 ابوطالب ترابی دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی دولت نیز با بیان این‌که مسئولیت اجتماعی شرکتی چیزی فراتر از یک مکانیزم جبرانی و یا جبران خسارت شرکت‌هاست، گفت: در تعریف ساده من، مسئولیت اجتماعی در نقطه بهینه منافع عمومی یا خیر جمعی و منافع خصوصی است که اگر امکان تأمین پیدا کند محقق می‌شود. وی در ادامه اظهار داشت گاهی تصور می‌شود مسئولیت اجتماعی شرکتی به معنای تغییر چهره است، یعنی کاری که به ضرر و زیان منجر می‌شود برای بازنمایی آن می‌کوشیم بخشی از درآمد حاصل از آن فعالیت را صرف درست کردن چهره تخریب‌شده آن کنیم. هم‌اکنون به مسئولیت اجتماعی در بهترین شرایط جبران خسارت یا جبران عاطفی یک شرکت به محیط‌زیست و یا اهالی محل مجاور احداث شرکت نگاه می‌شود. درحالی‌که هیچ‌کدام از این موارد مسئولیت اجتماعی شرکتی نیست و این موضوع ناظر به ویژگی ماهوی بحث مسئولیت اجتماعی است.

مطالبه مشترک بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی این است که آنها یکی از بازیگران اکوسیستم مسئولیت اجتماعی‌اند و دولت مسئول اصلی توسعه و رفاه شهروندان است.

در ادامه نشست، خانم خارستانی مشاور کمیسیون مسئولیت اجتماعی اتاق ایران مطالبه مشترک بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی درباره حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتی را این دانست که با یک اکوسیستم مواجه هستیم که بنگاه‌های اقتصادی یکی از بازیگران آن هستند. سایر فعالان هم باید نقش مؤثری داشته باشند؛ نسبت به جایگاهی که دارند باید هم مسئولیت‌پذیر و هم پاسخگو باشند. از آن‌سو نگاهی به سمت دولت وجود دارد. ما هم‌اکنون دولت را به‌عنوان مسئول اصلی توسعه و رفاه همه شهروندان و هم‌وطنان می‌دانیم. پیش از مطرح‌شدن مسئولیت اجتماعی شرکتی همه می‌دانستند که صنایع برای محیط اطرافشان ازجمله محیط‌زیست و جوامع محلی آسیب‌رسان هستند و این دریافت‌ها برای آن است که دولت و حکمران بتواند توازنی بین توسعه اقتصادی و رفاه عمومی ایجاد کند. آن چیزی که فصل مشترک بین توسعه اقتصادی و اجتماعی است پرداختی‌هاست که بنگاه‌های اقتصادی دارند بر اساس تعاریف قانونی این پرداختی‌ها باید تخصیص مشخصی به حوزه‌های آموزشی، بهداشت و درمان، حفاظت از محیط‌زیست و مسائل توسعه و عمران محلی داشته باشند

جامعه باید این آگاهی را بیابد که باید در مسئولیت اجتماعی شرکتی نقش داشته باشند.

شیخی کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم با بیان این‌که در این همایش‌ها و نشست‌ها دو فایده مهم مترتب می‌شوند، گفت: نخستین فایده آن آگاهی‌بخشی است این‌که جامعه بدانند که باید در مسئولیت اجتماعی شرکتی نقش داشته باشند در جهان بسیاری از شرکت‌ها به علت ترس از مصرف‌کننده به سراغ مسئولیت اجتماعی شرکتی می‌روند و در بسیاری از اخبار شنیده می‌شود به علت کنش اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی آن شرکت تحریم شده است. وی نکته دوم را ادبیات‌سازی دانست و گفت: در این همایش به کارهای ترجمه‌ای توجه ویژه‌ای شده است در متون ترجمه‌ای در حوزه سیاست‌گذاری همگی بر توجه به شرایط کشور تأکید داشته‌اند در هیچ کشوری نظیر ایران تا این حد تنوع شرکت از دولتی شبه‌دولتی، نیمه‌دولتی، عمومی تا غیردولتی خصوصی و ... وجود ندارد ما باید ادبیاتی ناظر به مسائل کشور خود داشته باشیم و برای سخنرانی از اساتید حوزه علوم اجتماعی مقاله سفارش دهیم

خلأ مسئولیت اجتماعی در ایران فقدان یک مرکز علمی و دانشگاهی برای اعطای رتبه و برند خاص به صنایع است.

 شیخی بابیان این‌که این دبیرخانه چیزی در حوزه CSR کم دارد، افزود: آن‌هم محل و جایی دانشگاهی که به صنایع استاندارد یا برند سبز بدهد. در بسیاری از کشورها انجمن‌های علمی با پشتوانه اجتماعی به صنایع رتبه و برند خاصی می‌دهند.

در این نشست غلامرضا غفاری استاد دانشگاه تهران و دبیر علمی همایش، روح‌الله نصرتی معاون فرهنگی دانشگاه تهران و موسی عنبری عضو هیئت‌علمی گروه توسعه اجتماعی دانشگاه تهران و ابوطالب ترابی عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی به‌عنوان اعضای شورای علمی و نمایندگان حوزه مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی دولتی و خصوصی مانند وزارت نفت، وزارت صمت، گروه صنعتی انتخاب، دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و همچنین عضو هیئت‌مدیره بانک توسعه تعاون ایران نیز ضمن پرداختن به ابعاد مختلف موضوع مسئولیت اجتماعی، اهمیت آن در توسعه پایدار و چالش‌های فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی در اجرا، بر حمایت از اجرای هر چه‌بهتر همایش تأکید کردند.

 گفتنی است؛ اولین همایش ملی «تجارب مسئولیت اجتماعی ایران» در تاریخ 9 و 10 اردیبهشت 1403 توسط گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی با مشارکت تعدادی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی در دانشگاه تهران برگزار می‌شود و شورای فرهنگ عمومی نیز یکی از حامیان این همایش ملی است