بسم الله قاصم الجبارین
آیا حمله ایران یک مانور قدرت نمایی بود یا
شکست راهبردی دکترین دفاعی اسراییل
📝سید آرش وکیلیان
نخست درنظر بگیرید که یک طرف ماجرا دولت اسراییل با اسطوره شکست ناپذیری قرار دارد که مورد حمایت اروپا و آمریکا هم هست و در طرف دیگر هم ایران قرار دارد که تحت تحریم نظامی بوده است. در این شرایط حتی اگر هیچ موشکی به هدف نخورده بود، سطح حضور موشک‌های ایران در آسمان شهرهای اصلی اسراییل به آن می ماند که آنها با اف ۳۵ دیوار صوتی را بر فراز تهران و اصفهان شکسته باشند و مردم به پناهگاه فرار کنند. این فی نفسه برای جمهوری اسلامی می‌توانست یک تحقیر بسیار بزرگ باشد. اما در این مطلب موضوع بحث ابعاد استراتژیک عملیات وعده صادق است ، نه خسارات روانی و رسانه ای و نظامی آن.
سال ۲۰۱۸ آکسفورد کتابی درباره امنیت ملی اسراییل منتشر کرد که یک بخش آن به دکترین دفاعی اختصاص داشت. این دکترین بر اساس موقعیت ضعیف اسراییل در برابر همسایگان عربش با توجه به عدم تقارن قدرت اسراییل از جهات جغرافیایی ، اقتصادی، جمعیتی و ... تدوین شده و تا سال ۲۰۲۳ به طور موفق کار می‌کرده است.
دکترین «ملتی مسلح»A nation in arms سه رکن اصلی دارد که شامل بازدارندگی، هشدار اولیه و تصمیم نظامی می‌باشد. در این دکترین باید جنگ دفاعی به شیوه تهاجمی به سرزمین دشمن کشانده شود. این دکترین بر کسب صلح به عنوان مهمترین هدف راهبردی تاکید دارد و بر تشکیل ائتلاف ضمن حفظ خودمختاری راهبردی است.
لینک
https://academic.oup.com/book/11907/chapter-abstract/161080637?redirectedFrom=fulltext
از حیث عملیات «وعده صادق» را باید در نسبت با این دکترین نه میزان تلفات و خسارات ارزیابی کرد:
۱- بازدارندگی:
دولت ایران نشان داد که در صورت اراده و وجود توجیه حقوقی مناسب دارای عزم و توان حمله مستقیم به اسراییل در مقیاس بزرگ است. یعنی ابزارهای بازدارندگی اسراییل در حوزه سیاسی بشدت ضعیف بوده. علاوه بر آن در حوزه نظامی نیز نتوانسته مانع از ورود برخی از پرتابه ها به خصوص موارد مدرن شود.
۲- هشدار اولیه:
دولت ایران در این عملیات به جای استفاده از غافلگیری ، اتفاقا از پیش قصد خود را به روشنی اعلام کرد. ضمن آنکه طراحی عملیات طوری بود که پهپادها چند ساعت قبل از موشک ها شلیک شدند تا اسراییل زمان کافی برای آماده سازی داشته باشد. با این حال سپردفاعی چند لایه اسراییل در برابر موشک های بالستیک فراصوت که فرودگاه نواتیم را هدف گرفته بود، نتوانست کارآمد باشد و دست کم بین ۷ تا ۱۳ موشک به اهداف خود اصابت کردند.
۳- تصمیم نظامی:
از این جهت اسراییل باید ضربه اول را به دشمن بزند چنانکه در جنگ ۶ روزه اعراب و اسراییل توانست نیروی هوایی متحد عربی را پیش از عملیات از دور خارج کند. با این حال در این حمله حتی پس از اطلاع و در موضع تدافعی ، باز هم اسراییل فاقد ظرفیت دفاعی لازم بود تا به تنهایی از پس تهدید برآید و توان نظامی امریکا، بریتانیا ، فرانسه و اردن را به استمداد طلبید.
یعنی در هر سه محور دکترین دفاعی اسراییل شکست خورد، علاوه بر آنکه ایران با استفاده از انبوهی از پهپادها و موشک های کروز در یک گستره جغرافیایی بسیار وسیع نقاط کور و ضعف های سپر دفاعی پنج لایه را شناسایی کرد و از کار انداخت تا موشک های بالستیک به هدف بخورد.
اکنون چه خسارت نظامی اسراییل کم باشد و چه زیاد، دکترین دفاعی آن بشدت آسیب پذیر شده است و دیگر این کشور نمی تواند با اتکا به آن از خود دفاع موثر بکند. ایران همه نیروی خود را رو نکرده است حال آنکه اسراییل با تمام ظرفیت دفاعی خود نتوانسته به تنهایی از پس حمله برآید. لذا لشکر رسانه ای جنگ افروزترین دولت دنیا، شعار «نه به جنگ» سر داده. 😜
ضمن آنکه ائتلاف های منطقه ای اسراییل نظیر امارات و ترکیه هیچ همکاری موثری در دفاع از اسراییل نداشتند. یعنی نه تنها قابلیت تهاجمی ندارند بلکه حتی در مقام دفاع هم کارآمد نیستند. بدتر آنکه متحدان غربی نیز با علم به ضعف اسراییل از او درخواست تنش زدایی می کنند.
اکنون تغییر موازنه قوا در معادله جدید نظامی غرب آسیا به صورتی است که اسراییل همزمان هم مجبور به پاسخگویی و هم فاقد امکانات و شرایط پاسخگویی مناسب است؛ در نتیجه دفاع تهاجمی را نمی تواند به کار گیرد ولو آنکه حملات موثری هم به برخی پایگاه های نظامی ایران انجام دهد باز نمی تواند جنگ را از سرزمین خود دور کند.😁
همه اینها نافی این است که برتری نظامی به تنهایی برای موفقیت نظام سیاسی کافی نیست و مردم به حق مطالبه اصلاح وضعیت اقتصادی را دارند.