دومین دستور جلسه شورای فرهنگ عمومی کشور که در روز سهشنبه 22آذر با حضور وزیر ارشاد و فرهنگ اسلامی برگزار شد، اختصاص به بررسی سند برنامه ملی زیستبوم بازارپردازی فرهنگی داشت
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در این زمینه عنوان کرد: در حوزه تحولآفرینی در سبک زندگی، سهلترین و سریعترین وظیفه روی زمین مانده، ساماندهی صنایع فرهنگی است. صنایع فرهنگی باید به نحوی مقتدر و کارآمد شوند که در نسبت با رقبای خارجی و غیرفرهنگی یا ضدفرهنگی خود بتوانند حرفی برای گفتن در عرصۀ مصرف کودک و نوجوان و خانواده داشته باشند. این امر نیازمند پیمودن مسیری هست و بدین منظور اقداماتی در سال جاری براساس مصوبه شورای فرهنگ عمومی در زمینۀ بازارپردازی فرهنگی انجام گرفته است و برنامهای برای تحقق این هدف طراحی شده است.
در این جلسه سید امیر آقایی، دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی، به منظور تشریح محورهای اساسی این برنامه بیان کرد: پس از برگزاری نمایشگاه الگونما در سال گذشته، شورای فرهنگ عمومی در مواجهه با نفوذ شخصیتهای بیگانه در سبک زندگی و بسط آنها در محصولات مصرفی کودکان و نوجوانان، مصوبهای داشت که در آن بازارپردازی فرهنگی به عنوان راهکار تحول در سبک زندگی شناخته شد. بر این اساس قرارگاهی در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی شکل گرفت. مأموریتهای قرارگاه بازارپردازی فرهنگی در مواجهه با چالشها و موانع شناسایی شده در سه حوزه 1. تدوین برنامه ملی زیستبوم بازارپردازی فرهنگی، 2. برگزاری همآورد بازارپردازی تهران و 3. تأمین مالی فرهنگبنیان تعریف شد.
دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی، ضمن بیان مفهوم بازارپردازی فرهنگی و تأکید بر آن به عنوان راهبرد توسعه اقتصاد فرهنگ در سطح ملی، مسئلۀ بازارپردازی فرهنگی را راهبری ذائقهها دانست که با شناسایی نیازهای عمیق مخاطبان و ارائه زنجیره محصولات فرهنگی بازارپردازی شده، زمینه وفاداری مخاطبان به شخصیتهای محبوب، فراهم شده که با راهبری ذائقه مخاطبان، بازتولید و عرضه محصولات جدید فرهنگی مبتنی بر شخصیتها و عناصر فرهنگی متناسب با اقتضائات فرهنگی صورت میپذیرد و این حلقه بسته، به دلیل آنکه با پویایی ذائقه مخاطبان تطابق پیدا میکند، تا سالها دوام و پایداری دارد.
وی چالش اصلی در زمینۀ بازارپردازی فرهنگی را نبود الگوهای متنوع همکاری و مشارکت نهادهای خصوصی و عمومی عنوان کرد و گفت: با تأسف کماکان الگوی رایج همکاری نهادها و سازمانهای فرهنگی منحصر در الگوهایی مانند اجاره ظرفیتهای نهادی به فعالان فرهنگی است. بنابراین در این قرارگاه الگوهای همکاری نهادی متنوعی تدوین و پس از پیگیریهای متعدد منجر به انعقاد تفاهمنامههای همکاری 20 سازمان و نهاد فرهنگی با دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی در زمینۀ توسعه بازارپردازی فرهنگی شد.
دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی، ریل اصلی برای ساماندهی صنایع فرهنگی را حوزه تأمین مالی فرهنگبنیان عنوان کرد و انعقاد تفاهمنامه میان صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق اعتباری هنر را نقطه عطفی در این زمینه دانست. تفاهمنامهای که در صورت راهبری مناسب آن در آینده، ظرفیت تحقق یک جریان فراگیر نوآوری و تولید در حوزۀ صنایع فرهنگی کشور، مشابه جریان دانشبنیان در سالهای اخیر را خواهد داشت.
سید امیر آقایی، به تشریح ارکان اصلی تحقق برنامه ملی زیستبوم بازارپردازی فرهنگی پرداخت و از لزوم تشکیل «اتاق راهبری» در این زمینه سخن گفت و در این زمینه تأکید کرد که هدف از تشکیل این اتاق راهبری و دبیرخانه برنامه ملی، افزایش ساختارهای دولتی نیست، بلکه چابکسازی آن از طریق بهکارگیری سکوهای فرهنگی است. بهگونهای که منجر به مدیریت یکپارچه در حوزه تولیدات فرهنگی و همچنین ترویج و ذائقهسازی ملی و نیز راهبری صادرات محصولات فرهنگبنیان شود.
وی کسبوکارهای فرهنگبنیان را مجموعههای خصوصی با شخصیت حقوقی عنوان کرد که دارای طرح کسبوکار برای تجاریسازی شخصیت یا عناصر فرهنگی هستند. همچنین از برنامهای برای نفوذ ویژندهای فرهنگی در جامعه برخوردارند و در راستای شکلگیری زنجیره محصولات فرهنگی حول شخصیت یا عناصر فرهنگی با شبکهای از فعالان فرهنگی در حوزههای مختلف مشارکت مالکیت فکری دارند.
در پایان دبیر این قرارگاه خدمات برنامه ملی زیستبوم بازارپردازی را شکل دادن به همکاریهای نهادی، توانمندسازی و توسعه فعالیتهای شبکهای فعالان فرهنگی و نیز توسعه آمایشگاههای فرهنگ و فناوری و به تعبیر دیگر فضاهای آزمون فرهنگی عنوان کرد.
فرزاد جهانبین، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه از ظرفیتهای این دانشگاه برای تحقق امر بازارپردازی فرهنگی سخن گفت و به صورت خاص به امکان برگزاری 400 بازارچه فروش محصولات فرهنگی در کشور اشاره کرد.
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تأکید بر اهمیت موضوع توسعه بازارپردازی صنایع فرهنگی عنوان کرد که در بودجه 1402 نیز به صورت مشخص بر موضوع صنایع فرهنگی تأکید شده است.
وزیر فرهنگ با بیان اینکه معاونتها و بخشهای مختلف این وزارتخانه هر کدام به نوعی درگیر مباحث اقتصاد فرهنگ و صنایع فرهنگی هستند، اشاره کرد که برای نمونه معاونت فرهنگی در زمینۀ جایزه فیروزه یا معاونت هنری در موضوع چالشبرانگیز حراج آثار هنری یا صندوق هنر برای تأمین مالی در حوزه صنایع فرهنگی با این موضوعات درگیر هستند. همچنین در سازمان فرهنگ و ارتباطات، یکی از اولویتها و شعار سال جاری، توجه به توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر به عنوان دیپلماسی فرهنگی است که مورد تأکید رئیس جمهور نیز قرار گرفته است. در ادامه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر فعالیتهای خوب انجام شده در شورای فرهنگ عمومی برای همافزایی و همگرایی سایر نهادهای مرتبط با موضوع صنایع فرهنگی و پیشروی این شورا در راهبری و توسعه صنایع فرهنگی تاکید کرد.