بررسی شیوه‌های ارتقای ترویج و تعمیق فرهنگ عمومی در بستر رمضان
مصوب جلسه 420 مورخ 84/6/22 شورای فرهنگ عمومی
رمضان در فرهنگ دینی ما ماه عبادت و توسل به معبود نام گرفته است و طبق متون و نصوص مذهبی اجرای مناسک عبادی در آن ارزش و اعتبار والاتری نسبت به دیگر ایام دارد. گذشته از اعمال و مناسک مذهبی این ماه فرصت بسیار مغتنمی جهت پرداختن به دیگر ابعاد و زوایای فرهنگی ـ اجتماعی می‌باشد تا از آن طریق به ترقی و کمال فرهنگی در ابعاد فردی و جمعی دست پیدا کرد که همین خودسازی فردی ـ اجتماعی در روایات و احادیث نیز به صورت مکرر آمده است.
از این رو ضرورت دارد که از ظرفیت‌های این ماه مبارک حداکثر استفاده لازم جهت افزایش سطوح و جنبه‌های مختلف فرهنگ عمومی همانند افزایش اعتماد آفرین، صله رحم، تکریم بزرگان، کمک به نیازمندان، ارتقای اخلاقیات عمومی و ... به عمل آورد.
جهت تحقق این اهداف پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های ذیل در این ماه مبارک انجام شود:
الف ـ وظایف عمومی
1 ـ تشکیل ستادی بنام ستاد ماه رمضان که مجموعه فعالیتهای ماه رمضان را سازماندهی می‌کند.
2 ـ آذین بندی وچراغانی به مناسبت حلول ماه رمضان
3 ـ غبار روبی و آماده سازی فضای مساجد و نمازخانه‌ها به ویژه مساجد و نمازخانه‌های تحت پوشش
4 ـ برپایی جلسات آموزش ، تلاوت، مفاهیم و تفسیر قرآن برای پرسنل و خانواده‌ها
5 ـ آشناسازی زیرمجموعه با احکام روزه به ویژه روزه واقعی
6 ـ ترویج فرهنگ سفرههای افطار که توسط مردم ودر کمال سادگی برپا می‌شود (سفره کریمانه)
7 ـ انجام مسابقات ورزشی تحت عنوان جام رمضان برای شادابی بیشتر کارکنان و مخاطبین
8 ـ ترویج فرهنگ مهرورزی در بین کارکنان ومخاطبین با سرکشی و رسیدگی به آنان
9 ـ تشویق از نوجوانانی که برای اولین بار موفق به روزه گرفتن می‌شوند.
10 – تبلیغ برای اطعام نیازمندان و فقرا و در اولویت اول همکاران تحت پوشش
ب ـ وظایف اختصاصی سازمان تبلیغات اسلامی
1 ـ برپایی جلسات ویژه مبلغین و توجیه آنان برای بهرهبرداری بیشتر از ماه رمضان و احکام آن
2 ـ استفاده تبلیغی از زیرمجموعه‌ها برای تبلیغ ماه رمضان نظیر حوزه هنری ، نشریات وابسته سایت تبیان و خبرگزاری مهر
3 ـ برپایی نمایشگاههای قرآن و مسابقات قرآنی در این ماه
4 ـ تهیه و توزیع کتاب، سی دی و سایر اقلام تبلیغی در مساجد، کتابخانه‌ها و مجالس سخنرانی
5 ـ برپایی جلسات تفسیر به صورتی که حداقل در هر منطقه یک جلسه تفسیر برپا باشد
6 ـ فعالیت ویژه برای تعلیم قرآن به ویژه طرح نهضت قرآن آموزی
7 ـ امور تحقیقاتی ویژه آداب روزه‌داری ،افطار، اطعام، شبهای قدر و ...
8 ـ فعال کردن هیأت‌ها و تشکیل جلسات در شبهای رمضان و احیاء سنت قرائت یک جزء قرآن
9 ـ پیگیری راه‌اندازی سایت ویژه رمضان
10 ـ تأکید برپایی نماز جماعت در سه وقت در مساجد و احیاء اقامه نماز مغرب در اول وقت
11 ـ مطالعه و بررسی و اقدام برای احیای سنت اعتکاف دردهه سوم ماه مبارک رمضان و شبهای قدر
12 ـ دعوت از مؤسسات ، نهادها، شخصیت‌ها ، مساجد و روحانیون برای مشارکت در امر قرآن آموزی در این ماه
ج ـ وظایف اختصاصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
1 ـ دعوت از هنرمندان برای اجرای برنامه‌های ویژه ماه رمضان و احیاء بعضی سنت‌ها که در مناطق جاری است
2 ـ جمع‌آوری سنت‌های مناطق مختلف کشور و تشکیل آرشیو از این مراسم
3 ـاجرای برنامه‌های هنری و فرهنگی در مجموعه‌ها، مجتمع‌ها، کتابخانه‌ها و ..
4 ـ حمایت از چاپ و توزیع کتب با موضوع رمضان و موزه و...
5 ـ دعوت از سخنرانان و اندیشمندان برای تبیین جایگاه واقعی رمضان
6 ـ بررسی تجربیات، آیین‌ها و طرحهای مناسب رمضان که در کشورهای دیگر اجرا می‌شود و تبلیغ آن در رسانه‌ها و روزنامه‌ها
7 ـ فعال کردن مجموعه‌ها، روزنامه‌ها، ناشرین و مؤلفین که در خصوص رمضان به تولید آثار بپردازند
8 ـ برپایی نمایشگاههای قرآن سراسری در تهران و استانها و شهرهای بزرگ
9 ـ تهیه و انتشار کارت‌های تبریک به مناسبت حلول ماه رمضان و عید فطر
10 ـ پیگیری جهت راه‌اندازی سایت‌های ویژه رمضان
11 ـ تهیه و تکثیر نوارها و سی‌دی‌های مربوط به تلاوت قرآن و دعاهای ماه مبارک رمضان
12 ـ فعال شدن کتابخانه های عمومی و کتابخانه‌های مساجد و انجام مسابقات کتابخوانی در خصوص رمضان
د ـ وظایف اختصاصی سازمان صدا و سیما
1 ـ راه‌اندازی برنامه‌هایی در استقبال از ماه رمضان و آمادگی برای آن
2 ـ پوشش مناسب دادن به برنامه‌هایی که نهادها و وزارتخانه‌ها و مساجد دارند
3 ـ تهیه و پخش برنامة ویژه شب اول ماه رمضان و پخش سرودهای جشن و سرور
4 ـ انعکاس ایثارها و فداکاریها از جمله اطعام و رسیدگی به فقرا که توسط مردم انجام می‌شود
5 ـ پخش تلاوت آیات قرآن و پخش دعاهای این ماه
6 ـ تشکیل میز گرد از صاحب نظران و انعکاس نظر اندیشمندان، پزشکان از برکات ماه رمضان
7 ـ پخش احکام ویژه ماه از طریق برنامه ها
8 ـ تهیه و پخش برنامه‌های شاد و جذاب به جز در شبهای قدر
9 ـ پخش اذان‌های زنده و مراسم افطاردر اماکن عمومی و مساجد
10 ـ تهیه و پخش آیین‌ها و سنت‌های رمضان در مناطق مختلف کشور به ویژه در کشورهای مسلمان
11 ـ تهیه و پخش سریال‌ها، داستانها و برنامه‌های هنری به ویژه در موضوعات صلة رحم، عفو و بخشش، اطعام ، رسیدگی به فقرا و ...
هـ - وظایف اختصاصی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
1 ـ اختصاص خطبه‌های قبل از ماه رمضان به فضیلت این ماه و آثار آن جهت آمادگی بیشتر مردم
2 ـ تشکیل ستادهای استقبال از ماه مبارک و هماهنگی برای بهرهبرداری بیشتر از آن
3 ـ سرکشی ائمه جمعه از بیمارستانها، مناطق محروم، خانواده شهدا، دانشگاهها و ...
4 ـ تأکید بر برپایی جلسات تفسیر قرآن توسط ائمه محترم جمعه و مبلغین اعزامی
5 ـ بهرهبرداری بیشتر از خطبه‌های نماز جمعه و سخنرانی‌ها در جهت حل معضلات اساسی جامعه بویژه مسائل فرهنگ عمومی
6 ـ برپایی جلسات اخلاق و وعظ برای مدیران و پیشقدم شدن برای رفع کدورت‌های احتمالی در جهت سیاست مهرورزی
7 ـ پیگیری برای احیاء سنت اقامه نماز، در مساجد و اهتمام به اقامه نماز مغرب قبل از افطار
8 ـ پیگیری برای شست و شو و غبارروبی مساجد، امام‌زاده‌ها و نمازخانه‌ها
9 ـ مطالعه و بررسی اعتکاف در شبهای قدر و دهه سوم ماه مبارک رمضان
و ـ وظایف اختصاصی وزارت کشور
1 ـ بخشنامه وزارت کشور به استانداران در خصوص اهتمام به این ماه و تشکیل ستاد ویژه و پیگیری برنامه‌های آن
2 ـ پرهیز ادارات کل از برپایی سفرههای افطاری رنگین که موجب اسراف می‌گردد
3 ـ سرکشی به محرومین و مناطق محروم و دیدار با مردم هر منطقه با اطعام سادة افطاری (سفره کریمانه)
4 ـ حمایت از جلسات تفسیر، نمایشگاههای قرآنی، محافل قرآنی، برنامه‌های ورزشی ، برنامه‌های هنری در این ماه
5 ـ اقامة نماز جماعت در سطح ادارات و انجام سخنرانی‌های مناسب
6 ـ تشویق کارمندان وخانواده آنان برای مطالعه بیشتر در این ماه و تلاوت قرآن و شرکت در جلسات
7 ـ حتی الامکان اعلام بن ویژه رمضان برای کارمندان دولت
8 ـ نظارت بیشتر بر اماکن عمومی و فروشگاهها ،جهت توزیع مناسب ارزاق و مایحتاج مردم
ز ـ وظایف اختصاصی وزارت آموزش و پرورش
1 ـ برپایی مراسم ویژه برای کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می‌گیرند
2 ـ برپایی سفره کریمانه (سفره افطار ساده) در مدارس با کمک اولیاء و دانش‌آموزان
3 ـ اقامه نماز جماعت در مدارس و نماز ظهر و عصر و خواندن ادعیه مناسب
4 ـ چاپ و توزیع جزوات ، بروشورها و تهیه کتاب در معرفت روزه در ماه رمضان
5 ـ تلاوت مرتب قرآن و برپایی جلسات مفاهیم و تفسیر
6 ـ جمع آوری کمک‌های اولیاء دانش آموزان و اهداء به خانواده دانش آموزان کم درآمد
7 ـ برپایی جشن ورود به ماه رمضان در مدارس
8 ـ چراغانی و آذین بندی به مناسبت حلول ماه رمضان
9 ـ انجام مسابقه مقاله نویسی، انشاء نویسی در موضوع روزة واقعی، قرآن، قدر و ...
10 ـ غبارروبی از نمازخانة مدارس و ادارات تابعه برای پذیرایی از میهمانان خداوند تبارک و تعالی
11 ـ اهتمام برای قرآن آموزی دانش آموزانی که قادر نیستند قرآن بخوانند.
ح ـ وظایف اختصاصی دانشگاهها: (نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، وزارت علوم، جهاد دانشگاهی، وزارت بهداشت)
1 – برپایی جلسات تفسیر با دعوت از اندیشمندان به نحوی که برای هر دانشگاه معتبر یک جلسه تفسیر عالی داشته باشیم
2 ـ احیای سنت افطار با برپایی سفرههای کریمانه با مشارکت دانشجویان، اساتید و کارمندان در مساجد دانشگاهها و خوابگاهها
3 ـ برپایی برنامه‌های ورزشی در شبهای رمضان در محیط‌های دانشگاهی
4 ـ برپایی مراسم تلاوت قرآن، تفسیر و کلاسهای آموزش قرآن ویژه دانشجویان و کارمندان
5 – برپایی نمایشگاههای قرآنی و کتب قرآنی در سطح دانشگاهها
6 ـ اعزام مبلغین به خوابگاههای دانشجویی و گفت و گو با آنان و تبیین احکام رمضان
7 ـ رسیدگی به دانشجویان مستضعف در طول این ماه
8 ـ دعوت از دانشجویان برای فعالیتهای اینترنتی در خصوص ماه رمضان
9 ـ اجرای برنامه‌های هنری که محیط رمضان را از سستی و خمودی تغییر دهد
10 ـ غنی‌سازی نشریات دانشجویی، روزنامه‌های دیواری و تابلوها با مطالب مرتبط با این ماه
اداره کل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی