توصیه‌های شورای فرهنگ عمومی در آستانة برگزاری
انتخابات پنجمین دورة مجلس شورای اسلامی
مصوب‌جلسه 225 شورای فرهنگ عمومی مورخ 1374/11/23
موسم انتخابات فرصت مناسبی است که مردم در آن تجارب سیاسی فراوانی کسب می‌کنند و می‌آموزند چگونه در فضایی سالم به مشارکت و رقابت سیاسی بپردازند و از حقوق اجتماعی خویش پاسداری کنند.
شرکت در انتخابات یک حق لاینفک از حقوق اجتماعی مردم و یک تکلیف و وظیفة شرعی و ملی است.
استیفای آن حق و ادای این تکلیف عالی‌ترین تجلی مفهوم حاکمیت ملی است و چنانچه از اصل پنجاهم قانون اساسی مستفاد می‌شود، قوة مقننه یکی از قوای سه گانه ناشی از حاکمیت ملی است.
مفاهیمی مانند حق تعیین سرنوشت، حاکمیت ملی، نمایندگی در امر تقنین که عموماً مفاهیمی انتزاعی هستند و برای ذهن شهروندان، اموری دیریاب و غامض جلوه می‌کنند، در ایام انتخابات معنای مشخص و ملموسی می‌یابند و مردم در می‌یابند که با تلاشی جمعی به اهداف اجتماعی می‌توانند برسند.
همچنین جریان انتخابات زمینه‌ای برای تمرین مردم‌سالاری است. بدین معنی که رقابت قانونمند سیاسی مانند سایر ترتیبات و تنظیمات اجتماعی بستری برای نهادینه شدن لازم دارد والا چگونه می‌توان امیدوار بود جریان سازمان‌یابی و پالایش مطالبات سیاسی، رقابت و مشارکت و تصمیم‌گیری سیاسی، به گونه‌ای متمدنانه و عاری از خشونتهای رایج در عالم سیاست، صورت پذیرد؟
شرکت در انتخابات، معمولاً دو مقصود را توأمان تعقیب می‌کند: اولاً شرکت در انتخابات با هدف برگزیدن یک برنامة سیاسی و اجتماعی در میان برنامه‌های رقیب صورت می‌گیرد و در ثانی مبین صحه گذاشتن بر مشروعیت نظامی است که رقابت برنامه‌های مختلف، در چهارچوب آن رخ می‌دهد.
از این رو بر همه علاقه‌مندان به آبادانی و استقلال کشور و همه کسانی که قلبشان برای حفاظت از آزادیهای مدنی می‌تپد، فرض است که برای تداوم دستاوردهای انقلاب اسلامی، در انتخابات شرکت کنند و مجلسی توانمند را که عصارة فضائل ملت است تشکیل دهند.
دورة پنجم قانونگذاری مجلس شورای اسلامی علاوه بر کارکردهای عمومی قوة مقننه، تکالیفی را در دستور کار خود قرار می‌دهد که به سهم خود می‌تواند نقش مجلس پنجم را به گونة برجسته‌ای مشخص نماید. از جمله:
الف) تصویب برنامه پنج ساله سوم توسعه همه جانبه کشور
ب) رأی اعتماد به دولت ریاست جمهوری آیندة کشور
ج) تصمیم در خصوص پیوستن ایران به بعضی مجامع و میثاقهای بین‌المللی
بر این اساس ملاحظه می‌شود که ترکیب مجلس پنجم و وزن جناحهای مختلف آن تأثیر بسزایی در سمت گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی خواهد داشت و نمایندگانی که بتوانند با تدبیر و همه‌جانبه نگری و با رعایت مصالح ملی به تکالیف خود عمل کنند، شایستگی آن را خواهند داشت که تکیه بر جای شخصیتی مثل مرحوم شهید مدرس بزنند و عصارة فضائل ملت لقب گیرند.
مجلسی که مرکب از چنین نمایندگانی باشد قادر است نقش پشتیبانی و مراقبت دولت را به عهده داشته باشد، چرا که یک دولت قوی تنها در سایة یک مجلس قوی می‌تواند فعالیت مؤ‌ثر داشته باشد. بدین لحاظ شایسته است خصائل یک نماینده لایق مجلس شورای اسلامی یادآوری شود:
الف) توجه به مصلحت کل کشور و اجتناب از دغدغه‌های محلی و منطقه‌ای
ب) آشنایی با یکی از بخشهای تخصصی به طوری که هیچ یک از کمیسیونهای تخصصی مجلس، کمبودی نداشته باشد.
ج) تعهد به آرمانهای امام و مقام معظم رهبری و انقلاب اسلامی و منافع ملی
د) داشتن جامعیت و قدرت تشخیص و تمیز دادن مسائل اصلی از مقولات فرعی
هـ ) داشتن شجاعت و صراحت در ایفای وظایف نمایندگی اعم از تقنین و نظارت و مراقبت دولت
و) داشتن تدبیر و برنامة مشخص برای توسعة اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور(یا قدرت نقد برنامة توسعه)
ز) داشتن روحیة کار جمعی، سازمان‌پذیری و انعطاف در امور فرعی
ح) داشتن پیشینة روشن در زمینة خدمت به آرمانهای انقلاب و حفظ دستاوردهای آن
ط) دشمن‌شناسی و آشنایی با ترفندهای استکبار
شورای فرهنگ عمومی در آستانة انتخابات پنجمین دورة قانونگذاری کشور همه کسانی را که به نحوی، در برگزاری انتخابات مؤ‌ثر هستند به حساسیت شرایط داخلی و بین‌المللی توجه می‌دهد و با استعانت از روح پرفتوح مؤ‌سس جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی(ره) ضمن فراخوان کلیة علاقه‌مندان به سرنوشت انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی توصیه‌های خود را به عناصر دست‌اندرکار انتخابات عرضه می‌نماید و امیدوار است صدا و سیما، مطبوعات و ائمه محترم جمعه و جماعت و صاحبان قلم و سخن، در تبیین بایسته و سنجیدة این توصیه‌ها، نهایت اهتمام خویش را به کار گیرند.
توصیه‌هایی به داوطلبان (انتخاب شوندگان)
1 ـ بسیج توده‌های مردم برای افزایش شور و نشاط انتخابات و ازدیاد قدر مطلق آرا
2 ـ پرهیز از تخریب رقبای انتخاباتی و اتخاذ شیوه‌های منصفانه و جوانمردانه تبلیغاتی
3 ـ پرهیز از دامن زدن به منازعات قومی و اختلافات طایفه‌ای که آثار درازمدتی بر بافت همبستة حوزه‌های انتخابیه دارد.
4 ـ اجتناب از اسراف و تبذیر در امور تبلیغاتی
5 ـ احتراز از شیوه‌هایی که خلاف شئون انقلاب و یادآور ساز و کارهای تبلیغاتی کشورهای غربی است.
6 ـ حفظ حرمت قانون و رعایت مقررات انتخاباتی از سوی ستادهای نامزدها و همکاری کامل با عوامل اجرایی و نظارتی برای تضمین سلامت انتخابات، چه از عدم احترام به قانون در نهایت کسی سود نمی‌برد.
7 ـ پیگیری شکایات از طرق قانونی و اجتناب از فشارهای غیر رسمی و خشونت‌بار بر عوامل مسئول اجرایی
8 ـ گردن نهادن به نتایج انتخابات و سعی در رفع مشکلاتی که علی‌القاعده در جریان انتخابات میان هواداران نامزدها ایجاد می‌شود.
9 ـ ترغیب ستادهای انتخاباتی برای پاکسازی حوزة انتخاباتی از اوراق تبلیغاتی، پس از برگزاری انتخابات با کمک شهرداریها
10 ـ ارائه برنامه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مشخص، به جای تبلیغ صرف روی ویژگیهای شخصی
11 ـ اجتناب از انتقادات غیر منصفانه به سیاست‌های جاری دولت(به خصوص در بخش اقتصاد) و حفظ حرمت مسئولان
12 ـ پرهیز از دامن زدن به سوءظن و سوءتفاهماتی که ممکن است بین قشرهای مختلف وجود داشته باشد به نیت جذب آرا به هر قیمت
13 ـ ممانعت از ایجاد تضاد میان برادران اهل سنت و تشیع در حوزه‌هایی که نامزدهای شیعه و سنی با یکدیگر رقابت دارند.
توصیه‌هایی به مردم(انتخاب کنندگان)
1 ـ تحقیق و تفحص کافی دربارة مواضع داوطلبان و حضور پای صندوقهای رای با بصیرت تام
2 ـ مشورت لازم با اهل خبره و معتمدان دینی و سیاسی و طرد عناصر اغواگر پای صندوقهای رأی
3 ـ پر کردن فهرست کامل در حوزه‌هایی که بیش از یک نماینده دارند
4 ـ تشویق اقوام، دوستان و همکاران به شرکت در این امر مهم میهنی
5 ـ حساسیت نشان دادن نسبت به تقلبات انتخاباتی و همکاری با مسئولان
توصیه‌هایی به برگزار کنندگان (اعم از مجریان و ناظران شورای نگهبان)
1 ـ جلب مشارکت هرچه وسیع‌تر مردم و افزایش مطلق آرا
2 ـ استفاده از فرصت انتخابات برای تربیت سیاسی و آموزش قواعد رقابت به عموم مردم و علی‌الخصوص نوجوانان
3 ـ تنبه و توجیه مردم نسبت به حقوق اساسی آنها و اموری که به سرنوشتشان بر می‌گردد
4 ـ ارائه معیارهای لازم، اعم از ویژگیهای انتخاب شوندگان و مقررات انتخاباتی
5 ـ به نمایش گذاشتن ثبات سیاسی کشور و ژرفای مردم‌سالاری در صحنه بین‌المللی
6 ـ کاهش اشکال خشونت‌بار منازعات سیاسی و هدایت آنها در قالب رقابت سالم انتخاباتی
7 ـ اعمال دقت و مراقبت کافی در تعیین صلاحیت داوطلبان
8 ـ برگزاری میزگردهای مختلف در سیما با استفاده از استادان و صاحبنظران سیاسی، حقوقدانان و فقهای شورای نگهبان و مجریان برگزاری انتخابات
این توصیه‌ها در دویست و بیست و پنجمین جلسة مورخ 23/11/74 شورای فرهنگ عمومی تصویب شد.